Sztuka kaznodziejska od romantyzmu po okres międzywojenny z rekomendacji historyka literatury

Doktor Antoni Bednarek napisał niezwykle wartościową książkę o polskim kaznodziejstwie w okresie stuletnim (mniej więcej od 1830 roku do 1939), obejmującym kilka epok literatury. Wspomniany tom ma charakter pionierski, gdyż przynosi rozpoznania w dziedzinie mało zbadanej, o której badacze kultury niewiele wiedzą. Nauka polska zgromadziła już sporą wiedzę na temat oratorstwa staropolskiego, ale sztuka mówienia w XIX i XX wieku to term dziewiczy, czekający na przebadanie. Antoni Bednarek wytycza nowe obszary badawcze dzięki swoim poszukiwaniom o charakterze dokumentalnym, jak też dzięki refleksjom teoretycznym i syntetyzującym. Od kilkunastu lat skupił on swoje zainteresowania na twórczości oralnej: religijnej i świeckiej. Autor imponuje wiedzą i pracowitością ocen oraz samodzielnością myślenia. Zebrał ogromny materiał dokumentacyjny: trudno dostępne wypowiedzi rozproszone w dawnych czasopismach i broszurach, publikacje poświęcone oratorom, a zwłaszcza ich sztuce mówienia. Dodajmy jego umiejętność charakteryzowania sztuki oratorskiej oraz prezentacji poszczególnych twórczości. Niniejsza monografia nie jest pierwszą książką tego autora poświęconą wspomnianym zagadnieniom, ma w dorobku naukowym „Mały słownik kaznodziejski” z 1992 roku i tom „Ambona i literatura. Eseje z historii wzajemnych powiązań” (1998) oraz wspaniały „Setnik oratorów polskich XIX i XX wieku”, wydany w 2008 roku w Wydawnictwie KUL-u. Ponadto jest autorem książek „Franciszek z Asyżu wśród humanistów. Z dziejów recepcji postaci w XIX i XX wieku” (Kalwaria Zebrzydowska 1986), Most z aksamitu. Szkice o problematyce modlitewnej w literaturze polskiej XIX i XX wieku (Kalwaria Zebrzydowska 1993), „Poezja miłosierdzia. Refleksy franciszkańskie w twórczości Elizy Orzeszkowej” (Niepokalanów 2001), „Franciszkańskim tropem. Szkice z historii literatury” (Niepokalanów 2004). Jest również autorem kilkuset haseł encyklopedycznych, przede wszystkim w „Encyklopedii Katolickiej”, jednym z największych dzieł naukowych XX-XXI wieku.

Prof. dr hab. Krzysztof Dybciak