Dyjalog o zmartwychwstaniu Pańskim

Staropolski dramat i dialog religijny
Tom III

Dyjalog o zmartwychwstaniu Pańskim to jedyny dramat w spuściźnie poetyckiej Wacława Potockiego; w rozległym dorobku pisarza z Łużnej jest to dzieło osobliwe nie tylko z racji swej gatunkowej unikatowości. Utwór powstał w okresie twórczej dojrzałości autora Wojny chocimskiej, różni się jednak wyraźnie od utworów reprezentujących okres pisarskiej akme łużeńskiego poety. Jest inwencyjną hybrydą: oryginalne, swoiste dla sarmackiego mistrza rozwiązania wpisane tu zostały w średniowieczny schemat misterium rezurekcyjnego, artystycznie dość już anachroniczny w II poł. XVII w. Potocki jednak przekracza schemat i unieważnia anachronizm. W jego eksperymentalnym przedsięwzięciu napór konwencji dramatu misteryjnego spotyka się z poetycką energią, która prosty schemat ludowego widowiska uzupełnia o psychologicznie pogłębioną kreację charakterów postaci i swoiste dla pisarskiego temperamentu łużnianina alegoryczne komentarze do historii świętej. Przestarzała na pozór, rzadka na scenie religijnej XVII w. forma teatralna, pod piórem Potockiego okazuje się najstosowniejszą do przekazu dostojnej treści „starych nowin” paschalnych. W niniejszym tomie Czytelnik otrzymuje opatrzony komentarzem filologicznym i objaśnieniami Dyjalog o zmartwychwstaniu Pańskim wraz z aneksem w postaci XVI-wiecznego misterium znanego pod łacińskim tytułem de resurrectione D[omi]ni n[ost]ri Jesu Christi, z którego Potocki korzystał, układając własną wersję paschalnego dramatu.