Kultura pracy i organizacji w przysłowiach polskich i niemieckich. Perspektywa psychologiczna

Zawarta w monografii problematyka kultury pracy odnosi się do przynajmniej trzech dziedzin, łącząc elementy wiedzy antropologicznej, lingwistyki (nauki o przysłowiach i semantyki kognitywnej) oraz psychologii. Interdyscyplinarność ujęcia wynika ze specyfiki kultury, z którą bezpośrednio związane są język i poznanie, przejawiające się pamięci kulturowej (Assman 2006) danej społeczności, a konkretnie metaforycznych przysłowiach (paroimiach), które ją przenikają. Te utarte, powszechnie znane i powtarzane twierdzenia staną się dla nas przewodnikiem po zakamarkach ludzkiej natury homo faber, a zatem tego, co uniwersalne i zarazem typowe dla danej społeczności. Uniwersalizm tych językowych skryptów, których aktualność, jak się okaże, przekracza granice geograficzne, bariery czasowe, a nawet formy językowe, zachęca do wykorzystania przysłów w badaniach międzykulturowych. Osobliwość kulturowa występowania podobnych przysłów o pracy na kontynentach, między którymi wykluczono możliwość komunikacji, świadczy o istnieniu uniwersalnego zjawiska myślenia przysłowiami w odniesieniu do przedmiotu badań, czyli pracy ludzkiej. „Internacjonalizm” przysłów otwiera nowe możliwości badań porównawczych osób, które dzieli granica kultury narodowej – w naszym przypadku Polaków i Niemców (Wołońciej 2005). Zwróćmy uwagę na obrazowe przysłowia, które przenikają nasze życie i używane są każdego dnia jako nośniki pewnych wartości i norm w określonej społeczności. Język przysłów posłuży do opisu kolektywnych wzorców zachowań, które spontanicznie wyłaniają się w określonej społeczności i charakteryzują się specyficzną strukturą i integracją norm i konwencji (Blumer 1957). Zanurzenie się w pamięci kulturowej (Assman 2006), odciśniętej w języku skryptów (paremioskryptów) dotyczących pracy pozwoli w nowatorski sposób opisać fenomenem pracy ludzkiej. (Ze Wstępu).