Polska literatura współczesna wobec romantyzmu

O charakterze książki zadecydowało przeświadczenie o rzeczywistym znaczeniu różnorodnie „żywego” romantyzmu we współczesnej egzystencji i w przeobrażającej się poetyce oraz pragnienie, by zgromadzone tu szkice służyły jeszcze jednemu rozpoznaniu związku obu epok, a także wyobraźni i estetyki romantycznej oraz dwudziestowiecznej. Zapewne nie uda się rozstrzygnąć, co bardziej atrakcyjne w tym profilowaniu kultury współczesnej romantyzmem: temat czy forma, aksjologia czy poetyka, jednostkowe odczucie czy świadomość zbiorowa, decyzja autora czy intuicja wrażliwego czytelnika, urok cytatu lub motta czy ogólna koncepcja, wizerunek bohatera czy kreacja pejzażu, siła metafory czy propozycja genologiczna? Istotnie, romantyzm nie jest w tej książce ani definicją, ani słownikowym hasłem. To konkretne osobowości i jakości, zapisane w konkretnych tekstach. To one są wyzwaniem, obiektem fascynacji albo źródłem kompleksu, z jakimi świadomie lub mimowolnie, z aprobatą lub kontestacją, mierzą się pisarze i pokolenia minionego już XX wieku oraz lat nam najbliższych.