„Lingua” Erazma z Rotterdamu. Cztery studia

Książka ta rzuca wiele nowego światła na filozofię języka Rotterdamczyka – jednej z najwybitniejszych postaci tej epoki. Ze względu zaś na to, że równorzędnie z utworem Lingua (1525) traktuje jego anonimowy polski przekład zatytułowany Księgi, które zową Język (1542), stanowi rozprawę w wielu aspektach nowatorsko naświetlającą problematykę sztuki przekładu i jej kul­turowego zaplecza. Autorka dokonuje tego na drodze znakomitych mikroanaliz filologicznych, które odsłaniają ideową, artystyczną i intertekstualną złożoność łacińskiego oryginału oraz jej zróżnicowane odzwierciedlenie w polskim tłumaczeniu. Spoglądając z jeszcze innej strony na drogę wędrówki intelektualnej, do jakiej zaprasza studium Justyny Dąbkowskej-Kujko, trzeba zauważyć, że analiza dzieła Lingua i jego polskiej translacji wprowadza cenne wątki do badań w zakresie europejskich związków literatury staropolskiej. Do wiedzy o rodzimej przeszłości dodaje też ważne uzupełnienia istotne nie tylko dla historii literatury (rekonstruującej procesy kształtowania się dawnej prozy), lecz i dla historii nauki (którą zainteresują spostrzeżenia na temat „humanizmu medycznego” oraz specjalistycznej terminologii anatomicznej w Księgach, które zową Język). […] Aby oddać sprawiedliwość warsztatowi badawczemu Autorki, trzeba po­wiedzieć, że jasność i intelektualny ład Jej wywodu wiele zawdzięcza językowej precyzji, idącej w parze z pięknym, obrazowym i pełnym werwy stylem prowadzenia wykładu. Wykład nauko­wy ma więc tu walory estetyczne, nade wszystko zaś cechą tego wykładu jest jego doskonała komunikatywność, godna uznania tym bardziej, że problematyka referowana w książce jest wielowątkowa i trudna.
Z recenzji prof. dr. hab. Grzegorza Raubo, UAM