The Poetics of Chronotype in the Novels of Thomas Pynchon

Poetyka chronotopu w powieściach Tomasa Pynchona

Książka rozważa złożone relacje czasowo-przestrzenne (chronotopy) w powieściach
amerykańskiego pisarza Thomasa Pynchona (ur. 1937). Z jednej strony chronotopy
powieści Pynchona: V., The Crying of Lot 49, Gravity’s Rainbow, Vineland i Mason
& Dixon tworzą wielowymiarowy labirynt-kłącze (rhizome), z drugiej strony można
je jednak uporządkować linearnie, ponieważ prezentują wzrost apokaliptycznego
napięcia, odzwierciedlony w stopniu uprzestrzennienia ich aspektu temporalnego.
Książka analizuje chronotopy powieści Pynchona w kolejności ich publikacji.
Pierwsza powieść, V., przedstawia czas odzwierciedlony, a przez to odwrócony,
w świadomości jednej z postaci – co tworzy pewien rodzaj napięcia miedzy
przeszłością a teraźniejszością. Owo napięcie rośnie w The Crying of Lot 49, gdzie
wydarzenia ocierają się o moment objawienia. Wektor czasu zbliża się wprawdzie
do zera, lecz nie może go osiągnąć. Apokaliptyczny moment, zatrzymany
Brennschluss, pojawia sie w Gravity’s Rainbow. W powieści tej Pynchon prezentuje
moment „zamrożenia” czasu, który zbiega się z osiągnięciem przez rakietę
najwyższego punktu jej parabolicznego toru. Równoczesność wszystkich wydarzeń
w „zamrożonym”, uprzestrzennionym czasie jest charakterystyczna cecha
chronotopu Vineland. Wektor czasu w The Crying of Lot 49 i Gravity’s
Rainbow skierowany jest ku zeru. W chronotopach tych powieści apokaliptyczne
napięcie zbliża się coraz bardziej do momentu objawienia po to, by oddalić owo
objawienie w nieskończoność i umieścić je poza historia w Mason & Dixon.